Technology Transfer หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การถ่ายทอดเทคโนโลยี เป็นกระบวนการในการนำเทคโนโลยีที่มีอยู่แล้ว หรือสร้างขึ้นมาใหม่ เพื่อวัตถุประสงค์เดียวกันหรือแตกต่างกันออกไป โดยการถ่ายทอดเทคโนโลยีนั้นจะต้องประกอบไปด้วยหลัก 3 อย่างคือ
- ประสบการณ์หรือองค์ความรู้
- การมีความชำนาญในองค์ความรู้อย่างแท้จริง
- การนำองค์ความรู้มาใช้ประโยชน์ให้เป็น
รูปแบบของ Technology Transfer
รูปแบบของการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีนั้นสามารถแบ่งออกได้ดังนี้ คือ
- Intermediate goods (การถ่ายทอดเทคโนโลยีผ่านเครื่องจักรหรือสินค้าขั้นกลาง) Technology Transfer ลักษณะนี้กระบวนการต่างๆ จะมีความเกี่ยวข้องกับเครื่องจักร หรือสินค้าที่ถูกผลิตมาจากเครื่องจักร ถือว่าเป็น Technology Transfer ที่ไม่ได้มีความซับซ้อนมากนัก
- Expert (การถ่ายทอดเทคโนโลยีผ่านผู้เชี่ยวชาญ) เป็น การถ่ายทอดทางเทคโนโลยีที่ได้รับความนิยม จึงทำให้พบเห็นได้บ่อยมากที่สุด ซึ่งการถ่ายทอดประเภทนี้จะมีประสิทธิภาพมากเพราะได้รับการถ่ายทอดจากผู้เชียวชาญโดยตรง ความผิดพลาดต่างๆ ก็มีน้อยลงไปด้วย
- การถ่ายทอดทางเทคโนโลยีที่ส่ง knowledge ผ่านทางเทคนิคต่างๆ การถ่ายทอดเทคโนโลยีประเภทนี้ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาเครื่องจักรหรือสินค้าขั้นกลาง หรือผู้เชี่ยวชาญใดๆทั้งสิ้น แต่ผู้ที่ได้รับการถ่ายทอดจะต้องนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ประโยชน์ได้
ถึงแม้ว่าความหมายและประเภทของการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีอาจจะฟังดูมีความสมัยใหม่ แต่จริงๆแล้วหลักการพวกนี้ เมื่อนำมาเทียบกับการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีพื้นบ้าน ก็สามารถที่จะนำมาใช้ได้เช่นกัน เช่น การทำยาสมุนไพรต่างๆ ล้วนแล้วแต่ต้องใช้เครื่องจักรในกระบวนการทำ ซึ่งสอดคล้องกับประเภทของการถ่ายทอดเทคโนโลยีที่ว่า Intermediate goods และการการถ่ายทอดภูมิปัญญาให้เป็นที่รู้อย่างแพร่หลายในชุมชนใกล้เคียง ก็เปรียบเสมือนประเภทการถ่ายทอดเทคโนโลยีผ่านผู้เชี่ยวชาญ ที่ผู้ที่ถ่ายทอดนั้นมีความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรอย่างดี เปรียบเสมือนเป็นผู้เชี่ยวชาญ
การไม่ประสบความสำเร็จของ Technology Transfer
การถ่ายทอดเทคโนโลยีมักมีการเรียกร้องขึ้นในประเทศที่เพิ่งเกิดใหม่ หรือเพิ่งได้รับความเป็นเอกราช ที่ต้องการเทคโนโลยีมาพัฒนาประเทศให้อยู่ในสภาพที่ดีขึ้น โดยส่วนใหญ่ที่เราพบเห็นนั่นก็คือการ ประเภทที่เกิดใหม่มาขอความช่วยเหลือทางด้านเทคโนโลยีอุตสาหกรรม ซึ่งประเทศอุตสาหกรรมก็จะพ่วงสัญญาที่จะขอมีสิทธิ์ในการก่อสร้างและบริหารอุตสาหกรรมดังกล่าวเอง ตัวอย่างเช่น การสร้างโรงงาน ซึ่งถือเป็นความเสียเปรียบที่เกิดขึ้น จนบางครั้งมีการประกาศยึดเอาเทคโนโลยีของต่างประเทศมาเป็นของตนเกิดขึ้น จึงเกิดปัญหาตามมาคือ การไม่ประสบความสำเร็จในการถ่ายทอดทางเทคโนโลยี โดยปัญหาส่วนใหญ่จะมีดังนี้
- เจ้าของประเทศเทคโนโลยีไม่เต็มใจในการถ่ายทอดเทคโนโลยี ถึงแม้ว่าในปัจจุบันประเทศที่เกิดใหม่ จะเรียกร้องให้สหประชาชาติเข้ามามีบทบาทในการกำกับการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีเพื่อลดการเอาเปรียบที่เกิดขึ้น แต่ประเทศอุตสาหกรรมก็ยังยืนยันที่จะไม่ให้สหประชาชาติเข้ามามีบทบาท โดยอ้างว่า ควรให้เป็นไปตามการต่อรองระหว่างประเทศจะดีกว่า
- ประเทศผู้รับเทคโนโลยีไม่มีความพร้อม การที่จะได้รับการถ่ายทอดทางเทคโนโลยีผู้รับจะต้องมีความพร้อมทั้งโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ขาดบุคลากรที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และตลาดที่มีความเหมาะสม บางประเทศมีตลาดที่มีขนาดเล็กมากเกินไปจนไม่สามารถใช้เทคโนโลยีนั้นได้อย่างเต็มที่
- ประเทศผู้รับขาดแผนพัฒนา ในการรับเทคโนโลยีการถ่ายทอดนั้น ประเทศผู้รับจะต้องมีการวางแผนในการรับเทคโนโลยีไว้เป็นอย่างดี เพื่อการพัฒนาเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมกับประเทศ
นอกจากปัญหาที่กล่าวมีแล้วยังมีอีกหลายปัจจัยมากๆ ที่ทำให้การถ่ายทอดทางเทคโนโลยีไม่ประสบความสำเร็จ ดังนั้นเราประเทศหรือแม้แต่ตัวเราเอง เมื่อต้องการที่จะรับสิ่งใหม่ๆ เข้ามา ควรมีการวางแผนอย่างระเอียดรอบคอบ และเรียนรู้ที่จะใช้มันอย่างมีประโยชน์